Bullet Bullet جهانِ اشتراکی؛ اقتصاد و منابع | مهرداد فاخر

منابع اشتراکی، رشد اقتصادی در مسیری ایمن

تبادل منابع، دارایی‌ها و سرمایه برای رسیدن به رفاه و کیفیتِ هرچه بیشتر زندگی، از دیرباز میان بشر وجود داشته است و دادوستد و یا در دسترس قرار دادن یک امکان، یک موقعیت یا یک منبع از سوی مالک به سایرین، کنش جدیدی نیست. اما همزمان با رشد بشر طی قرن‌ها و ورود انسان به عصر نوین، گسترش فناوری، شیوه‌های جدید ارائه‌ی خدمات و تجارت، همچنین با محدود شدن منابع طبیعی، می‌توان گفت که روی پا ماندن اقتصاد و در جریان بودن سرمایه، وابسته است به اشتراک‌گذاری هر آنچه که به عنوان منبع شناخته می‌شود. در واقع در موقعیتی که فضای اشتراکی بین منابع، خدمات و بهره‌مندان وجود دارد، هیچ فردی به عنوان مالک شناخته نمی‌شود، بلکه همه به اندازه‌ی یکسانی به خدمات و امکانات دسترسی دارند و می‌توانند از آن استفاده کنند، بدون آنکه مالک منبع آن باشند.

منابع اشتراکی چگونه به سوددهی بیشتر کمک می‌کنند؟

وقتی امکانات و منابعی که مدت‌هاست بلااستفاده مانده‌اند، به منابع اشتراکی تبدیل می‌شوند و در دسترس گروهی از کارآفرینان قرار می‌گیرند، دوباره به چرخه‌ی کار بازمی‌گردند و با فعالیت مجدد باعث ایجاد درآمد و اشتغال‌زایی و سوددهی می‌شوند. کارآفرینان و سرمایه‌گذاران هم با استفاده از این منابع به سود می‌رسند بدون اینکه نیاز باشد تا مالک منبع یا امکاناتِ بازدهی‌دهنده باشند.

ایده‌­های نوین، طرح‌های به‌روز و فناوری‌های نوآورانه و کارآمد که در طی جریان به‌کارگیری منابع اشتراکی به وجود می‌آیند، به مرور در اکوسیستم‌های کسب‌وکاری گسترده می‌شوند و به بازدهی مالی می‌رسند. بدیهی است که تفکر خلاقانه و ایده‌های نو و کارآمد، رشد بهتر و سوددهی بالاتری دارند.

اما اقتصاد اشتراکی چه فایده‌ای برای بشر دارد؟

- مالکیت یکسان: در یک فضای اشتراکی، شما و سایر افرادی که از یک منبع یا امکان استفاده می‌کنید، همگی سهم یکسانی برای استفاده از آن دارید، درواقع مالک سهم خود برای استفاده از آن هستید و می‌توانید سود و درآمدزایی بیشتری نسبت به سایرین داشته باشید، بدون اینکه مالک منبع اصلی سرمایه یا امکان مورد نظر باشید.

- امکان خوداشتغالی: در فضای اشتراکیِ استفاده از منابع موجود، هر فردی می‌تواند به راحتی از سرویس اشتراکی که در اختیار او و سایرین قرار گرفته، درآمدزایی کند. مثلا با گسترش کسب‌وکارهای آنلاین در بخش ارائه‌ی خدمات حمل‌و‌نقل، هر فردی می‌تواند با یک عضویت ساده از وسیله‌ی خود درآمدزایی داشته باشد.

- کاهش آسیب‌دیدگی محیط زیست: در طی فرآیند اقتصاد اشتراکی، هر محصول یا خدمت به طور همزمان توسط چندین نفر مورد استفاده قرار می‌گیرد، و تا پایان چرخه‌ی کامل خود همچنان مورد بهره‌گیری قرار می‌گیرد، پس آسیب‌های زیست‌محیطی به مراتب کمتر خواهد بود.

آینده‌ی اقتصاد اشتراکی چگونه خواهد بود؟

بدیهی است که اقتصاد اشتراکی و در دسترس گذاشتن منابع برای استفاده‌ی همگان، با گسترش زندگی دیجیتال قطعا روبه‌رشد خواهد بود و آنچه که امروز می‌بینیم، شروع و گام‌های نخستین اقتصاد اشتراکی است. به مرور و با همه‌گیر شدن زندگی دیجیتال، افراد متوجه می‌شوند که سود و درآمدزایی آنان در روی‌آوردن به استفاده از منابع اشتراکی است. طبیعتا اگر هر فرد بخواهد مالک یک منبع باشد، هزینه‌های زیادی بابت نگهداری، رشد و مراقبت از آن منبع را متقبل می‌شود. پس بهترین کار استفاده از منبعی است که در دسترس همگان قرار گرفته و این امکان را به فرد می‌دهد که از آن به سهم خود استفاده کند و به درآمدزایی و سود برسد. در آینده‌ای نه‌چندان دور و با گسترش هرچه بیشتر فضای مجازی و زندگی دیجیتال، انسان تصمیم می‌گیرد که توان خود را در به‌کارگیری منابع اشتراکی برای رسیدن به سود صرف کند، نه به صورت جداگانه و با پذیرش ریسکِ شکست مالی. پس منابع اشتراکی می‌تواند بستری باشد برای تمام کسانی که قصد دارند در راهی ایمن­، مقرون‌به‌صرفه و سازگار با محیط زیست، به درآمد برسند و فعالیت اقتصادی داشته باشند.

مشاغل سنتی در دنیای نوین کسب‌وکار و اقتصاد مشارکتی چه سرنوشتی خواهند داشت؟

مشاغل سنتی‌تر هم می‌توانند در اکوسیستم‌های کسب‌وکاریِ نوین، همچنان به حیات خود ادامه بدهند، به شرط مطابقت دادن ایده‌های فروش و خدمات و بازاریابی با ارزش‌های نوین دنیای کسب‌وکار و پیوستن به استفاده‌کنندگان از منابع اشتراکی. در غیر این صورت، نه تنها متحمل هزینه‌های زیادی برای جبرانِ عقب‌ماندگی نسبت به کسب‌وکارهای پیشرفته خواهند بود، بلکه با سود کم و زوال تدریجی کسب‌وکار خود مواجه خواهند شد. همچنین برای کسب‌وکارهای نوپا و کارآفرینان کم‌تجربه، قرار گرفتن در اکوسیستم کسب‌وکار و بهره‌مندی از منابع اشتراکی برای پیش بردن اهداف اقتصادی، فرصتی مناسب است که با ریسک شکست مالی کمتری، کسب‌وکار خود را شروع کنند و در صورت شکست بتوانند دوباره از نو شروع کنند و کسب‌وکار خود را از نو راه‌اندازی کنند.