چند روز پیش مقاله ای از اسکات کلی (فضانورد بازنشسته ناسا) در نیویورک تایمز خوندم که درباره تجربه اش از حضور یک ساله در فضا و تنهایی نوشته بود. من و همکاران دیگه ام در بخش لجستیک کشور مثل کادر درمان و بخش های خدماتی دیگه توی این روزها باید با رعایت پروتکل های بهداشتی، سر کارمون حاضر باشیم اما از اونجایی که بخش عمده ای از مردم در این ایام در قرنطینه هستن، شاید خوندن تجربه های اسکات کلی خالی از لطف نباشه. اون می نویسه:
«گیر کردن توی خونه می تونه چالش برانگیز باشه. برای من هم قطعاً کار آسونی نبود که نزدیک به یه سال در ایستگاه فضایی بین المللی زندگی کنم؛ وقتی به خواب می رفتم، سر کار بودم و وقتی از خواب بیدار می شدم هنوز سر کار بودم. «پرواز در فضا» احتمالاً تنها شغلیه که مطلقاً نمی تونید اونو ترک کنید. اما من چیزهای زیادی یاد گرفتم که میخوام تا جایی که ممکنه اونها رو با شما به اشتراک بذارم چون ممکنه یه روزی به کار بیاد؛ مثل امروز که برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا خودمون رو توی خونه محدود کردیم.
اینا نکاتی درباره زندگی در انزواست از زبون کسی که نمی تونست بیرون بره:
- یه برنامه ریزی رو دنبال کنید
توی ایستگاه فضایی از لحظه ای که بیدار می شدم تا وقتی که بخوابم برنامه ریزی سفت و سختی داشتم. این زمان گاهی اوقات شامل پیاده روی در فضا می شد که تا هشت ساعت هم ادامه داشت. بعضی اوقات هم فقط یه کار پنج دقیقه ای بود مثل بررسی گلهای آزمایشگاهی که در فضا در حال رشد بودند. به طور کلی، حفظ یه برنامه به شما و خانوادتون کمک می کنه تا ضمن داشتن محیط های کاری و زندگی متفاوت، با همدیگه سازگار بشید. من وقتی به زمین برگشتم این برنامه ریزی بخشی از زندگیم شده بود.
اما آهسته و پیوسته !
وقتی که روزهای متوالی توی یه مکان هم زندگی و هم کار می کنید، کارتون میتونه ابزاری برای بدست گرفتن امورتون باشه. من توی فضا عمداً آهسته حرکت می کردم چون می دونستم مسافت و زمان طولانی رو پیش رو دارم؛ دقیقاً مثل امروزِ همه ما. پس وقت خودتون رو صرف فعالیتهای سرگرم کننده کنید. مثلا من شب ها با افراد دیگه (توی سفینه) یه فیلم می دیدم همراه با تنقلات کامل؛ توی این مدت سریال «گیم آو ترونز» رو دوبار دیدم. ضمناً فراموش نکنید که توی برنامه ریزیتون یه ساعتِ خواب ثابت بذارید. دانشمندای ناسا موقع فضاسازی، خواب فضانوردان رو مورد مطالعه قرار میدن و فهمیدن که کیفیت خواب به شناخت، خلق و خو و روابط بین افراد ربط داره. همه این موارد برای انجام ماموریت توی فضا یا قرنطینه خونگی ضروریه.
یکی از چیزهایی که موقع زندگی توی فضا به شدت از دست دادم، بیرون رفتن و تجربه طبیعت بود. شاید باورتون نشه اما بعد از ماهها زندگی توی یه فضای کوچک و محدود، هوس طبیعت رو کرده بودم؛ رنگ سبز، بوی خاک تازه و احساس آفتاب گرم روی صورتم. برای همین اون آزمایش گل برای من بیشتر از چیزی که تصور می کردم، مهم شده بود. همکارام اغلب صداهایی مربوط به زمین پخش می کردن؛ مثل صدای پرنده ها، بهم خوردن برگ درختا و حتی صدای پشه ها. این صداها منو به زمین برمیگردوند.
برای یه فضانورد، بیرون رفتن کار خطرناکیه و به روزها آماده سازی احتیاج داره. بنابراین خوشحالم که توی شرایط فعلی، می تونم هر زمان که بخوام برم بیرون و پیاده¬روی کنم، بدون اینکه لازم باشه لباس فضانوردی بپوشم. تحقیقات نشون داده که گذروندن وقت توی طبیعت، مثل ورزش کردن برای سلامت روحی و جسمی ما مفیده. لازم نیست روزی دو ساعت و نیم ورزش کنید، فقط کافیه یه بار حرکت در طول روز بخشی از برنامه قرنطینه شما باشه.
- شما به یه سرگرمی احتیاج دارید
وقتی توی یه فضای کوچیک محصور هستید، کافیه که فقط از دنیای مجازی یه کم دور باشید. بعضی از مردم از یادگیری کتابهایی که با خودم به فضا برده بودم، تعجب می کنند. آرامش و جذابیتی که می تونید توی یه کتاب (به صورت فیزیکال) پیدا کنید – کتابی که شما را با اعلانات یا صفحه¬های جدید وسوسه نمی کنه- قابل قیمت گذاری نیست. اما در حال حاضر بسیاری از کتابفروشی های کوچک خدمات تحویل جلوی در خونتون رو دارن ، این یعنی در زمان هایی که از اتصال به برق یا اینترنت دور هستید، میتونید کاری انجام بدید و در عین حال از یه کسب و کار محلی حمایت کنید. علاوه براین شما می تونید یه ساز هم تمرین کنید. من یه مدرس گیتار الکتریک گرفته بودم که به صورت آنلاین بهم درس می داد. ضمناً یه کاردستی رو امتحان کنید یا بعضی از هنرها رو انجام بدید. فضانوردها وقتی توی فضا هستند برای همه این موارد وقت میذارن.
- دفتر خاطرات روزانه داشته باشید
ناسا دهه هاست که داره روی اثرات انزوا بر انسان¬ها تحقیق میکنه و یکی از یافته های شگفت انگیزشون؛ ارزش وقایع نگاری روزانه است. در طول مأموریت یک ساله خودم ، تقریباً هر روز وقتم رو صرف نوشتن تجربه¬هام کردم. اگر احساس می کنید تحت این شرایط هر روزتون شبیه به هم و تکراری شده، سعی کنید اون چیزی رو که از پنج حس خودتون تجربه می کنید، توصیف کنید یا در موردش بنویسید. حتی اگه مثل من به نوشتن علاقه ندارید، باید بدونید که این کار به تجربه های آینده شما کمک میکنه و باعث میشه بعداً به موضوع نگاه کنید و ببینید منظورتون از این زمان منحصربفرد توی تاریخ چیه!
- برای تماس اینترنتی وقت بگذارید
حتی با وجود تمام مسئولیت های خدمت به عنوان فرمانده یک ایستگاه فضایی، هرگز فرصتی رو که برای یه کنفرانس ویدیویی با دوستان یا خانواده ام داشتم، از دست ندادم. جالبه بدونید دانشمندها دریافته اند که انزوا نه تنها به سلامت روان ما بلکه به سلامت جسمی مون (به ویژه سیستم ایمنی بدن) آسیب میزنه. فناوری، برقرای ارتباط با دیگران رو نسبت به همیشه آسون تر کرده پس ارزشش رو داره که هر روز با هر کسی که میخواید ارتباط برقرار کنید. این کار حتی ممکنه به شما کمک کنه که با ویروس¬ها بجنگید.
من متوجه شدم که اکثر مشکلات خیلی پیچیده نیستند اما وقتی به یه مسئله پیچیده مثل دانش ساخت راکت برخورد میکنیم، بهتره حتماً از یه متخصص راکت سئوال کنیم! زندگی توی فضا چیزهای زیادی درباره اهمیت اعتماد به توصیه های متخصص ها به من یاد داد. توی لحظه¬های چالش برانگیز مثل لحظه ای که امروز توی اون هستیم، باید جویای دانش کسانی بشیم که بیشترین اطلاعات رو درباره اون موضوع دارن و ما با اعتماد میتونیم بهشون گوش کنیم. بنابراین شبکه های اجتماعی و منابع ضعیف دیگه فقط میتونن انتقال دهنده اطلاعات نادرست باشن. پس ما باید برای دریافت اطلاعات درباره ویروس کرونا به دنبال منابع معتبر و واقعی باشیم؛ سایت هایی مثل سازمان بهداشت جهانی و مرکز منابع جورج هاپکینز.
زمین که از فضا دیده میشه، هیچ مرزی نداره. گسترش ویروس کرونا به ما نشون میده که اشتراکات همه ما با هم (چه خوب و یا چه بد) میتونه بسیار قوی تر از اون چیزی باشه که ما رو از هم جدا کنه. همه مردم به طور غیرقابل وصفی بهم پیوسته اند (حتی اگر به هم متصل نباشن) پس هرچه برای حل مشکلاتمون کنار هم باشیم، بهتر جواب میگیریم.
یکی از تأثیرات جانبی دیدن زمین از فضا، برای من ، احساس دلسوزی بیشتر برای دیگرانه. همون طور که ممکنه توی خونه¬هامون احساس ناتوانی داشته باشیم، همیشه کارهایی وجود داره که می تونیم انجام بدیم. من افراد زیادی رو دیدم که از طریق ویدیو کنفرانس به بچه ها خوندن یاد میدن و به نوعی وقت و پول خودشون رو به صورت آنلاین به خیریه ها هدیه می کنند. من انسان هایی رو دیدم که با هم کار می کنند تا بر بعضی از سخت ترین چالش های قابل تصور غلبه کنند و میدونم اگر همه وظیفه خودمون رو انجام بدیم و به عنوان یه تیم همکاری کنیم، می تونیم بر این مسئله هم غلبه کنیم.
در ضمن یادتون نره که مدام دستاتون رو بشورید!